Włochy w dzisiejszych czasach to jeden z największych producentów win na świecie, który wraz z Francją naprzemiennie stanowi czołówkę. Bez wątpienia historia winiarstwa w tym kraju jest niezwykle wyjątkowa i wartościowa, a sięga czasów około tysiąca lat przed naszą erą. W tym artykule przyjrzymy się jednemu z najważniejszych regionów winiarskich – Chianti.

Winnica w Toskani, Włochy, Zdjęcie własne

Na początku naszej podróży po winnych regionach Włoch, skoncentrujemy się na Toskanii. Region ten znajduje się w środkowych Włoszech, ze stolicą we Florencji. Charakteryzuje się licznymi wzniesieniami, z krętymi i wąskimi drogami prowadzącymi do lokalnych winnic. Malowniczy krajobraz przeplatają zielone wzgórza, pola różnorodnych upraw i małe, kamienne miasteczka.

Włoskie denominacje win

Aby dobrze zrozumieć wyjątkowość włoskich win należy najpierw zagłębić się nieco w obowiązujące tam winne standardy. Funkcjonują tam różne systemy kontrolujące poziom jakości i sposoby produkcji win, tzw. denominacje.

Najbardziej popularnym jest system DOC (Denominazione di Origine Controllata). Nakreśla on pewne zasady i regulacje odnośnie win i ich produkcji. Dzięki temu, kupując butelkę wina oznaczoną tym znakiem, mamy pewność, że spełnia ona szereg wymóg narzuconych, aby kontrolować jakość otrzymanego wina. Dotyczą one między innymi uprawy i użycia dozwolonych szczepów, ich zawartości, stężenia alkoholu w winie, potencjału starzenia się wina, wytyczenia granic regionów winiarskich w kraju czy zasad ściśle związanych z samą uprawą winorośli. Nieco rzadziej można też spotkać się z systemem DOCG, który jest bardziej restrykcyjny oraz najniższym z nich wszystkich IGT (Indicazione Geografica Tipica).

Takie systemy kontroli poziomu jakości win tworzone są w różnych krajach i funkcjonują pod różnymi nazwami. Generalnie nazywane są apelacjami i powstają dla ochrony autentyczności i jakości wina.

Chianti – winiarski rejon Toskanii

W Toskanii można wyróżnić wyjątkowy rejon winiarski zwany Chianti. Część znajdujących się tam winnic prowadzona jest przez małe, rodzinne przedsiębiorstwa. Produkcja wina jest tam stosunkowo niewielka i oparta na rodzinnej, zwykle długowiecznej tradycji. Inne zaś, posiadają kilkohektarowe uprawy winorośli wraz z zapleczem maszynowym wspierającym produkcję win na dużą skalę. Bez względu na to, w której z tamtejszych winnic powstają wina Chianti, posiadają one swój niepowtarzalny smak i aromat.

Krajobraz Toskanii, Zdjęcie własne

W regionie Chianti powstała jedna z pierwszych apelacji na świecie. Jest to ściśle wyznaczony obszar, z którego pochodzi wino oraz zbiór określonych zasad i metod produkcji wina dla danego regionu. Dzięki temu nigdzie indziej na świecie nie można produkować win pod nazwą Chianti, niż w tym właśnie rejonie. Dodatkowo według przepisów DOCG, wina te muszą być stworzone ze szczepu Sangiovese, w minimum 70% jego dominacji. Pozostałą część mogą stanowić inne, włoskie lub międzynarodowe szczepy.

Chianti	wersja podstawowa
Chianti Classico	starzone min. rok, pochodzi z historycznych części regionu
Chianti Classico Riserva	starzone min. 2 lata
Chianti Classico Gran Selezione	najwyższa jakość, starzone min. 30 miesięcy

Wśród Chianti wyróżniamy różne jego rodzaje, w zależności od procesu ich produkcji, długości ich starzenia, a co za tym idzie ich finalnej jakości. Wraz z jej wzrostem, podwyższa się również ich wartość i cena. Poszczególne rodzaje znacznie różnią się między sobą. Przede wszystkim otrzymanymi aromatami, intensywnością i zawartością tanin, co wynika z czasu leżakowania wina w beczkach.

Smak i aromat Chianti

Wina typu Chianti są czerwone, wytrawne i bardzo aromatyczne. Na początku ich smak jest dość pikantny i ziołowy, a z czasem nabiera bardziej owocowego i lekko słodkiego charakteru. Są to wina o umiarkowanej budowie i zawartości tanin oraz o dość wysokiej kwasowości. Dominują w nich aromaty owoców takich jak: czerwona porzeczka, wiśnie, malina, czy jeżyna. Oprócz tego można znaleźć w nich nuty balsamico, espresso, oregano, czarnego pieprzu czy tytoniu. Najbardziej jakościowe Chianti są wyraźnie pieprzne o nutach czerwonych owoców i pieczonych pomidorów. Wina tego typu dobrze się komponują z daniami typowo włoskimi: mięsnymi, makaronowymi na bazie pomidorowych sosów czy pizzą.

W Toskanii, oprócz najbardziej popularnego Chianti, możemy spotkać również inne, warte uwagi mniejsze rejony czy miejscowości ze swoimi winnymi specjałami. Jedną z nich jest Montalcino z wybitnym winem Brunello di Montalcino, które również powstaje na bazie szczepu Sangiovese, lecz bez dodatku innych szczepów. Kolejną malowniczą i urokliwą miejscowością pomiędzy toskańskimi wzgórzami jest Montepulciano. W licznych, małych winnicach produkowane jest Vino nobile di Montepulciano.

Przemierzając Włochy z północy na południe, warto zatrzymać się w jednej z toskańskich winiarni. Między Florencją a Sieną znajduje się 80 kilometrów niesamowitego winiarstwa, które warto poznać. Taką podróż bez wątpienia dobrze wspomina się z kieliszkiem tamtejszego wyjątkowego wina.

Opracowanie własne części artykułu na podstawie: Kurs wiedzy o winie, Kevin Zraly