Chianti - winne serce Toskanii

Włochy w dzisiejszych czasach to jeden z największych producentów win na świecie, który wraz z Francją naprzemiennie stanowi czołówkę. Bez wątpienia historia winiarstwa w tym kraju jest niezwykle wyjątkowa i wartościowa, a sięga czasów około tysiąca lat przed naszą erą. W tym artykule przyjrzymy się jednemu z najważniejszych regionów winiarskich - Chianti.

Winnica w Toskani, Włochy, Zdjęcie własne

Na początku naszej podróży po winnych regionach Włoch, skoncentrujemy się na Toskanii. Region ten znajduje się w środkowych Włoszech, ze stolicą we Florencji. Charakteryzuje się licznymi wzniesieniami, z krętymi i wąskimi drogami prowadzącymi do lokalnych winnic. Malowniczy krajobraz przeplatają zielone wzgórza, pola różnorodnych upraw i małe, kamienne miasteczka.

Włoskie denominacje win

Aby dobrze zrozumieć wyjątkowość włoskich win należy najpierw zagłębić się nieco w obowiązujące tam winne standardy. Funkcjonują tam różne systemy kontrolujące poziom jakości i sposoby produkcji win, tzw. denominacje.

Najbardziej popularnym jest system DOC (Denominazione di Origine Controllata). Nakreśla on pewne zasady i regulacje odnośnie win i ich produkcji. Dzięki temu, kupując butelkę wina oznaczoną tym znakiem, mamy pewność, że spełnia ona szereg wymóg narzuconych, aby kontrolować jakość otrzymanego wina. Dotyczą one między innymi uprawy i użycia dozwolonych szczepów, ich zawartości, stężenia alkoholu w winie, potencjału starzenia się wina, wytyczenia granic regionów winiarskich w kraju czy zasad ściśle związanych z samą uprawą winorośli. Nieco rzadziej można też spotkać się z systemem DOCG, który jest bardziej restrykcyjny oraz najniższym z nich wszystkich IGT (Indicazione Geografica Tipica).

Takie systemy kontroli poziomu jakości win tworzone są w różnych krajach i funkcjonują pod różnymi nazwami. Generalnie nazywane są apelacjami i powstają dla ochrony autentyczności i jakości wina.

Chianti - winiarski rejon Toskanii

W Toskanii można wyróżnić wyjątkowy rejon winiarski zwany Chianti. Część znajdujących się tam winnic prowadzona jest przez małe, rodzinne przedsiębiorstwa. Produkcja wina jest tam stosunkowo niewielka i oparta na rodzinnej, zwykle długowiecznej tradycji. Inne zaś, posiadają kilkohektarowe uprawy winorośli wraz z zapleczem maszynowym wspierającym produkcję win na dużą skalę. Bez względu na to, w której z tamtejszych winnic powstają wina Chianti, posiadają one swój niepowtarzalny smak i aromat.

Krajobraz Toskanii, Zdjęcie własne

W regionie Chianti powstała jedna z pierwszych apelacji na świecie. Jest to ściśle wyznaczony obszar, z którego pochodzi wino oraz zbiór określonych zasad i metod produkcji wina dla danego regionu. Dzięki temu nigdzie indziej na świecie nie można produkować win pod nazwą Chianti, niż w tym właśnie rejonie. Dodatkowo według przepisów DOCG, wina te muszą być stworzone ze szczepu Sangiovese, w minimum 70% jego dominacji. Pozostałą część mogą stanowić inne, włoskie lub międzynarodowe szczepy.

Wśród Chianti wyróżniamy różne jego rodzaje, w zależności od procesu ich produkcji, długości ich starzenia, a co za tym idzie ich finalnej jakości. Wraz z jej wzrostem, podwyższa się również ich wartość i cena. Poszczególne rodzaje znacznie różnią się między sobą. Przede wszystkim otrzymanymi aromatami, intensywnością i zawartością tanin, co wynika z czasu leżakowania wina w beczkach.

Smak i aromat Chianti

Wina typu Chianti są czerwone, wytrawne i bardzo aromatyczne. Na początku ich smak jest dość pikantny i ziołowy, a z czasem nabiera bardziej owocowego i lekko słodkiego charakteru. Są to wina o umiarkowanej budowie i zawartości tanin oraz o dość wysokiej kwasowości. Dominują w nich aromaty owoców takich jak: czerwona porzeczka, wiśnie, malina, czy jeżyna. Oprócz tego można znaleźć w nich nuty balsamico, espresso, oregano, czarnego pieprzu czy tytoniu. Najbardziej jakościowe Chianti są wyraźnie pieprzne o nutach czerwonych owoców i pieczonych pomidorów. Wina tego typu dobrze się komponują z daniami typowo włoskimi: mięsnymi, makaronowymi na bazie pomidorowych sosów czy pizzą.

Symbol Chianti

Symbolem Chianti Classico oraz de facto znakiem rozpoznawczym całego rejonu Chianti stał się czarny kogut (z wł. Gallo Nero). Pojawia się na butelkach win, w sklepach czy winnicach i znakach drogowych do nich prowadzących. Włoscy producenci win starają się pielęgnować swoje tradycyjne metody tworzenia wina. Z roku na rok zdobywają coraz to większe możliwości rozwoju, co pozwala im na tworzenie wciąż wyjątkowych, a nawet i jeszcze lepszych win.

Wśród szerokiej oferty win Chianti na polskim rynku warto spróbować ich od tych producentów: Il Molino di Grace, Ruffino, Bibbiano, Felsina i Castello Banfi. Oprócz wyżej wymienionych domów winiarskich od czasu do czasu można znaleźć też wina w marketach za niższą cenę, już około 20-30zł.

W Toskanii, oprócz najbardziej popularnego Chianti, możemy spotkać również inne, warte uwagi mniejsze rejony czy miejscowości ze swoimi winnymi specjałami. Jedną z nich jest Montalcino z wybitnym winem Brunello di Montalcino, które również powstaje na bazie szczepu Sangiovese, lecz bez dodatku innych szczepów. Kolejną malowniczą i urokliwą miejscowością pomiędzy toskańskimi wzgórzami jest Montepulciano. W licznych, małych winnicach produkowane jest Vino nobile di Montepulciano.

Przemierzając Włochy z północy na południe, warto zatrzymać się w jednej z toskańskich winiarni. Między Florencją a Sieną znajduje się 80 kilometrów niesamowitego winiarstwa, które warto poznać. Taką podróż bez wątpienia dobrze wspomina się z kieliszkiem tamtejszego wyjątkowego wina.

Opracowanie własne części artykułu na podstawie: Kurs wiedzy o winie, Kevin Zraly