Najlepszym i niezastąpionym sposobem na poznanie wina jest jego degustacja. Warto chwilę dłużej zastanowić się nad winem, które pijemy aby wydobyć z niego pełnie aromatów i smaku. Dzięki temu przyjemność ze świadomej degustacji będzie większa. Pozwoli nam to również zakwalifikować wina do tych, które bardziej nam smakują i po które będziemy sięgać chętniej , od tych, które nie do końca wpasowały się w nasz gust.
Istnieje ogólnie przyjęty schemat postępowania podczas degustacji wina i wiele różnych wartościowych wskazówek. Dla osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z winem, może okazać się to nieco skomplikowane, więc postaramy się Wam to uprościć. Dlatego właśnie przybliżymy Wam poszczególne etapy degustacji. A po wstępnej dawce teorii, będziecie mogli z większą pewnością siebie uczestniczyć w takim spotkaniu i w praktyce przećwiczyć nabytą wiedzę.
Degustacje wina możemy podzielić na cztery etapy, z których trzy bezpośrednio dotyczą naszych zmysłów poznawczych: wzroku, węchu oraz smaku, a ostatni etap to podsumowanie naszych wrażeń. Podczas każdego z nich warto zastanowić się nad winem, podzielić się swoimi odczuciami i refleksjami z innymi osobami oraz zanotować swoje przemyślenia. Pozwoli nam to zapamiętać styl i cechy charakterystyczne danego wina i porównać je z innymi.
Na samym początku warto zastanowić się nad tym co widzimy. Po nalaniu wina do kieliszka, starannie je oglądamy. Na co warto zwrócić uwagę i co jest istotne? Wyróżniamy przede wszystkim trzy elementy: barwa, jej intensywność i przejrzystość oraz lepkość, czyli struktura wina.
Degustacje wina rozpoczynamy wzrokową analizą:
-sprawdzamy czy wino ma widoczne musowanie,
-oceniamy czy można przez nie czytać, czyli w jakim stopniu jest przejrzyste,
-opisujemy jego barwę,
-sprawdzamy czy widoczne jest zmętnienie.
Barwę wina najlepiej jest ocenić nad białą kartką, serwetką czy obrusem. Wiele zależy tak na prawdę od tego z jakim winem mamy do czynienia - białym, różowym czy czerwonym. Wśród tych trzech podstawowych barw wyróżniamy wiele ich różnych odcieni. Poniżej podajemy kilka propozycji nazewnictwa, które może nam pomóc w kreatywnym opisie barwy. Warto jednak pamiętać, że każdy z nas może ocenić wino na swój własny, twórczy sposób.
| Wina białe | blade | słomkowe | złote | żółte | ciemno-żółte | żółto-brązowe | ||
| Wina czerwone | blado-czerwone | rubinowe | czerwone | głęboko czerwone | czerwono-brązowe | brązowe | ||
| Wina różowe | łososiowe | delikatnie różowe | intesynie różowe |
Oprócz określenia samej barwy, możemy opisać również jej intensywność i strukturę. Przyglądając się winu od jego krawędzi do wnętrza, możemy zaobserwować, że barwa nabiera wyrazistości, a brzegi pozostają bledsze. Inną sytuacją jest kiedy kolor wina całościowo będzie równomierny.
Starając się delikatnie zakręcić kieliszkiem, wino rozlewa się po jego ściankach. Obserwując sposób w jaki będzie po nich spływać, możemy ocenić jego strukturę. Istnieje kilka możliwości: wino może spływać szybko bądź wolno -wówczas jest mniej lub bardziej gęste, tworzyć strugi (tak zwane łzy) węższe bądź grubsze. Jeśli wino będzie powoli spływać do dna kieliszka, prawdopodobnie będzie miało nieco wyższą zawartość alkoholu lub cukru resztkowego, co oznacza, że będzie bardziej skoncentrowane.
Kolejnym etapem degustacji jest zastanowienie się nad zapachem wina i tym co tak na prawdę możemy z niego wydobyć. Aby zrobić to w jak najlepszy sposób warto zwrócić uwagę na dwie rzeczy, które to ułatwią. Po pierwsze kieliszek z którego degustujemy powinien zwężać się ku górze. Dzięki temu wszystkie zapachy będą koncentrować się tuż przy naszym nosie. Kiedy kielich jest szeroki i niezwężany wszystkie zapachy szybko z niego uciekają, a nasza degustacja będzie znacznie utrudniona. Aby wydobyć bukiet w winie, czyli całość jego zapachów, należy zakręcić nim w kieliszku. Pozwoli to na jego kontakt z tlenem, czyli napowietrzenie a w konsekwencji uwolnienie aromatów.
A czym one właściwie są? Najprościej ujmując aromaty to różnego rodzaju wrażenia węchowe i smakowe, kojarzące nam się z otaczającym nas światem. W odniesieniu do wina najczęściej mówimy o aromatach owoców, przypraw, kwiatów, czy warzyw. Zagłębiając się w to, możemy wyczuć także mniej oczywiste nuty zapachowe na przykład tytoniu, skóry, oleju czy asfaltu. Rozpoznawalnych aromatów jest bardzo wiele, a ich różnorodność i zdefiniowanie zależy od samych degustujących i ich wyobraźnii.
Każdy typ wina i każdy szczep posiada charakterystyczną dla siebie gamę aromatów. W związku z tym stają się one powtarzalne i wraz z praktyką, coraz łatwiej będzie nam dopasować zapach i dane skojarzenia do stylu degustowanego wina. Dodatkowo, warto dzielić się swoimi wrażeniami z innymi, gdyż odczucia każdego z nas będą nieco różniły się od siebie, a przez wymianę zdań wiele możemy wzajemnie się nauczyć.
Dla wielu z nas część w której możemy posmakować wino będzie najciekawsza i najdłużej wyczekiwana. Będziemy mogli przekonać się, czy skojarzone aromaty, które wyczuliśmy podczas wąchania, będą miały swoje odzwierciedlenie również w smaku wina.
Wielu z nas pije wino bez większego zastanowienia, przełykając je dość szybko. Sedno degustacji leży w równomiernym rozprowadzeniu wina we wnętrzu naszych ust i po całym języku, utrzymując je kilka sekund. Dzięki temu wino dotrze do wszystkich kubków smakowych, które znajdują się na środku języka, czubku, tyle oraz na jego krawędziach. Każdy ich typ odpowiada za inny smak, których ogólnie mamy 5: słodki, gorzki, kwaśny, umami i słony. Jedynie ten ostatni, nie występuje naturalnie w winach gronowych. Wszystkie inne będą w mniejszym lub większym stopniu odczuwalne przez nas w degustowanym winie, a to który z nich bardziej przypadnie nam do gustu jest już kwestią indywidualną. Warto jest być jednak świadomym, który smak w winie lubimy najbardziej.
Przy ocenie smaku wina należy wziąć pod uwagę jego kilka składowych: słodycz, kwasowość, gorycz czyli intensywność tanin, poziom alkoholu, występujące w nim aromaty oraz to jak długo utrzymuje się w naszych ustach. Każdy ten element występuje w jakimś stopniu w winie. Śmiało możemy stwierdzić, że dobre wino to takie w którym pomiędzy wszystkimi tymi elementami będzie zachowana równowaga. Wiele też zależy od nas samych i od tego czego dokładnie poszukujemy w winie, co bardziej nam smakuje. Niektórzy preferują wina białe z wyraźną kwasowością, a inni wolą wina czerwone z mocną taniną. Poniższa tabela w uproszczony sposób przedstawia wrażenia smakowe jakie możemy wyczuć, to która część jamy ustnej odpowiada za ich rozpoznanie oraz to skąd właściwie znajdują się w winie.
| WRAŻENIE SMAKOWE | MIEJSCE WYCZUWANIA W JAMIE USTNEJ | SKĄD SIĘ BIERZE W WINIE? |
| Słodycz | czubek języka | z cukru resztkowego |
| Kwasowość | brzegi języka, powoduje produkcję śliny | z zawartych kwasów |
| Gorycz/Taniny | tylna część języka, powoduje suchość i szorstkość | ze związków zawartych na skórkach, łodygach i pestkach winogron |
| Alkohol | głębia gardła, powoduje pieczenie po przełknięciu | z procesu fermentacji z udziałem cukru przeprowadzonej przez drożdże |
| Aromaty | środek języka | z winogron, powstają podczas procesu produkcji oraz starzenia się wina, zależą do danego szczepu i klimatu w którym dojrzewają |
Podsumowanie danego wina najprościej jest przeprowadzić posiłkując się różnymi pytaniami, na które próbowaliśmy znaleźć odpowiedź podczas degustacji.
Warto jest również zerknąć na etykietę wina i dowiedzieć się skąd ono pochodzi, z jakiego dokładnie szczepu zostało zrobione i z którego jest rocznika. Jeśli dane wino przypadnie nam do gustu to zdecydowanie dobrze jest zapamiętać te szczegóły i jego cechy charakterystyczne, aby w przyszłości móc wybierać wina o podobnym stylu i cieszyć się ich smakiem. Gdy dane wino nie do końca nam smakuje, to również warto zapamiętać jego szczep i postarać się określić, które elementy jego smaku nam nie odpowiadały, co pozwoli nam uniknąć nieświadomego ponownego wyboru tego typu.
Na sam koniec chcemy wspomnieć, że my również organizujemy komentowane degustacje wina, na które serdecznie Was zapraszamy! Od kilku lat prowadzimy je w wasrzawskich wine-barach i najbliższe terminy możecie sprawdzać na naszym fanpage na Facebooku. Lecz tak na prawdę możemy je przeprowadzić w dowolnym, innym miejscu. Naszym standardowym programem jest: Degustacja-podstawowe style wina. Składa się z dwóch etapów: teoretycznego wstępu i części praktycznej, czyli degustacji różnych win. Na początku staramy się przybliżyć naszym uczestnikom podstawowe zagadnienia związane z winem. Wprowadzając ich w tą tematykę, poruszamy tematy związane z produkcją wina, różnicami pomiędzy szczepami, elementami wpływającymi na smak wina i tym co w winie wyczuwamy.
Oczywiście jest też czas na praktyczne porady i rozwianie różnego rodzaju wątpliwości czy pytań. Po takim wstępie przechodzimy do drugiej części spotkania, w której degustujemy kilka podstawowych stylów win, zazwyczaj jedno-szczepowych, poznając tym samym różnice między nimi. Na ogół wybieramy 6 różnych stylów, po 3 z win białych i czerwonych. Istnieją również inne warianty, które dostosowujemy do oczekiwań i preferencji uczestników. Degustacja wina pozwala przekonać się, który szczep i smak w winie odpowiada nam najbardziej. Jesteśmy szczególnie zadowoleni, kiedy w trakcie degustacji win osoba, pomimo swoich uprzedzeń, stwierdza, że dany typ wina może faktycznie dobrze smakować.
Czy również mielibyście ochotę wziąć udział w takiej degustacji? W najbliższym czasie planujemy kolejne spotkania, zarówno otwarte jak i dla grup zamkniętych. Dajcie koniecznie znać , na pewno zorganizujemy dla Was coś specjalnego.
Wydarzenia
Dzień dobry. Bardzo dziękuje za ten pomocny artykuł. Jestem nową osobą w świecie degustacji win. Czy może Pani polecić albo podpowiedzieć jak zapisywać notki z degustacji. Przykładowo jest notes degustacyjny Pana Tomasza Milera który "operuje" w świecie whiskey, można tam nawet rozrysować smaki na kole aromatycznym. Nie jesteśmy wstanie wszystkie przecież zapamiętać! Prosił by o ile to możliwe o podpowiedź bądź poradę w tym temacie, jak samemu taki notes prowadzić.